Strona główna Edukacja Esej: Jak napisać esej?

Esej: Jak napisać esej?

Sprawdź jak napisać esej, z jakich elementów się składa, zapoznaj się z przykładem eseju.

Zob. także: Esej naukowy (akademicki)

Esej

Esej jest to forma literacka lub literacko-naukowa, łącząca w sobie elementy publicystyczne, naukowe, czy artystyczne. Prezentuje on punkt widzenia autora, jest subiektywny. Esej nie zmierza do całościowego ujęcia problemu, przedstawia zdanie autora na jakiś temat. Często wyciągnięcie ostatecznych wniosków jest w nim pozostawione czytelnikowi, który ma zająć własne stanowisko w określonej sprawie.

Autor eseju nie jest skrępowany wymogami formy. Może wykorzystywać rozmaite elementy (cytaty, poglądy, sentencje, komentarze, dzieła sztuki) i przedstawiać je zgodnie ze swoimi skojarzeniami.

Esej charakteryzuje się dbałością o oryginalność przekazu, który ma pobudzić odbiorcę do myślenia. Stanowi swobodną interpretację jakiegoś zjawiska przez autora, eksponuje jego punkt widzenia (por. Polszczyzna na co dzień 2006: 83).

Wskazówki

  • Dokładnie przeanalizuj temat;

  • Pamiętaj, że pisząc esej wyrażasz swoją opinię na dany temat, ale odwołując się do cudzych poglądów, cytatów;

  • Nie odchodź od tematu;

  • Pisz w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Używaj sformułowań: „Moim zdaniem…”, „Uważam, że…”, „Według mojej opinii…”, świadczą one o pokorze autora co jest pożądane;

  • Bądź oryginalny – wykorzystaj mniej znane cytaty, przedstaw własny punkt widzenia danego tematu;

  • Pamiętaj, że oprócz logiki wywodu, ważny jest również styl wypowiedzi.

Układ

Esej, podobnie jak inne formy literackie, składa się z trzech części:

  1. Wstęp – wprowadzenie czytelnika w temat, informacja o tym, jaki jest pogląd autora;

  2. Rozwinięcie – rozważanie autora na dany temat, przy pomocy odwołań do różnych utworów, cytatów itp.;

  3. Zakończenie – podsumowanie głównych tez eseju, wnioski, podkreślenie własnego stanowiska w danej sprawie.

Przykład: Esej dla liceum

Esej – przykład

Śmierć dziecka boli najbardziej… Rozważ problem na podstawie dowolnych przykładów literatury.

Śmierć w literaturze pojawia się bardzo często. Czytamy o niej w legendach o świętych, w powieściach wojennych czy kryminalnych. Teoretycznie jesteśmy – my czytelnicy – z tym motywem oswojeni. Film, malarstwo, literatura nie mogłyby istnieć bez śmierci, ponieważ inspiruje ona wielu artystów. Zdarza się jednak, że czytamy o śmierci faktycznej, czyli takiej, która miała miejsce naprawdę, nie jest fikcją literacką. „Opowiadania” Tadeusza Borowskiego czy „Inny świat” Gustawa Herlinga – Grudzińskiego poruszają i przerażają jednocześnie. Śmierć masowa, niezawiniona jest trudna do zrozumienia i zaakceptowania. Podobnie jak odejście dziecka.

Z takimi historiami spotykamy się także na kartach literatury. Najbardziej znanym dziełem podejmującym ten problem są „Treny” Jana Kochanowskiego. Prawdziwe i tragiczne wydarzenia z życia poety stały się tematem cyklu dziewiętnastu utworów. Wraz z podmiotem lirycznym przeżywamy smutek po stracie córeczki. Podmiot liryczny to zrozpaczony ojciec. Wspomina czasy, kiedy jego córeczka jeszcze żyła. Opowiada, jakim dobrym i radosnym dzieckiem była. Każda rzecz w mieszkaniu ją przypomina. Nie potrafi zrozumieć, dlaczego Orszulka odeszła tak wcześnie. Poeta buntuje się przeciwko naturalnej kolei życia, bo dziecko zmarło przed rodzicami. W związku z tym ojciec przeżywa kryzys wiary, mimo swego dojrzałego wieku. Świadczy o tym pytanie postawione w „Trenie X”: „Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?”. W tym samy utworze czytamy: „Pociesz mię, jako możesz…”. Wyrażony w ten sposób ogromny smutek, żal i tęsknota za zmarłą, pokazuje jak trudno oswoić się ze stratą dziecka. Nagła i niespodziewana śmierć boli najbardziej, a jeśli – jak już wspomniałam wyżej – to dziecko odchodzi przed rodzicami, ukoić ból nie jest łatwo. Udaje się to częściowo matce poety, która we śnie przychodzi do niego wraz ze zmarłą córeczką na ramionach. Podmiot liryczny widzi, że zmarłe są szczęśliwe w nowym świecie, niczego im nie brakuje. Zapewne na jakiś czas ten wyśniony obraz pociesza, ale… na jak długo?

Rozważając tematykę śmierci dziecka nie sposób pominąć średniowieczny „Lament świętokrzyski”. To niezwykle przejmująca prośba bolejącej matki o współczucie, empatię i współcierpienie w żałobie. „Pożałuj mię, stary, młody, / Boć mi przyszły krwawe gody” czytamy w jednej ze strof utworu. Tymi słowami podmiot liryczny buduje więź z czytelnikiem, gdyż prosi o wsparcie w tak ciężkich chwilach. Maryja nie została wykreowana tutaj na matkę Boga – pośredniczki, do której zaniesiemy prośby, tak jak to ma miejsce w „Bogurodzicy”. Ona jest pogrążoną w żalu i ogromnym cierpieniu matką. Nie potrafi pogodzić się z krzyżową śmiercią syna, chociaż doskonale wiedziała, że taki los pisany był Jezusowi. Ten pełen liryzmu monolog pokazuje nam obraz matki udręczonej do granic możliwości. Widok ukrzyżowanego syna rani jej serce. Tak po ludzku nie jest jej łatwo przyjąć to cierpienie. Maryja w monologu używa wielu zdrobnień zwracając się do Jezusa wiszącego na krzyżu, mimo iż był on już dorosłym mężczyzną. Dla niej – matki to zawsze będzie dziecko, bez względu na wiek.

Maryja była świadoma tego, jaką śmierć poniesie jej syn. Jan Kochanowski był filozofem, który niejednokrotnie w pieśniach przekonywał do stoickiej postawy wobec przewrotnej Fortuny. Wydawać by się mogło, że na śmierć będą przygotowani. Gdy jednak tragedia dotknęła ich osobiście, przeżywają odejście dziecka jak każdy inny człowiek. Nie potrafią się z tym pogodzić i nie rozumieją dlaczego tak się stało.

Rodzice często twierdzą, że najgorsze co może spotkać człowieka, to żyć dłużej niż własne dziecko. Włożyli wiele wysiłku, aby wychować je do życia w świecie, który okazał się tak niesprawiedliwy. Poświęcili siebie dla dziecka, dali mu miłość, czas, wytworzyli silną więź, którą sądzili, że nic nie przerwie. Tymczasem spotkał ich bolesny upadek, jakaś kara, tym bardziej okrutna, im bardziej niezawiniona. Na nic więc filozofia, na nic głęboka wiara, w takiej sytuacji jedynie czas jest potrzebny. On jeden może uleczyć rany albo przynajmniej złagodzić cierpienie.

Komentarze

33 KOMENTARZE

  1. Potrzebuję pomocy mam do napisania esej “Czy Polska, należąc do obozu zwycięskiego, była jednym z największych przegranych II wojny światowej?” kompletnie nie wiem jak zacząć, pomoże ktoś?

    • Na pewno w ten sposób zadane pytanie sugeruje Pani odpowiedź, że tak, była. Inspiracji do tego, co można napisać dostarczy zawsze pomocny Internet (np. po wpisaniu w wyszukiwarce “Polska przegrany II wojny światowej”), natomiast doradzam sięgnąć po książkę/książki historyczne, aby otrzymała Pani sprawdzone dane. Esej jest luźniejszą formą wypowiedzi, w której prezentuje się własne poglądy, oceny, ale zawsze warto zorientować się jakie są fakty i jakie stanowisko w danej sprawie mają osoby uznawane za autorytety.

  2. Witam!
    Mam problem gdyż mam do napisania esej na temat powstania węgierskiego w 1956r. Nie mam zielonego pojecia jak sie za to zabrać ani cztm sie inspirowac. Baaaardzo prosze o pomoc.

  3. Witam. Mam problem odnośnie eseju na temat ” porównanie sytuacji w okresie PRLu obecnej w zakresie prawnych podstaw bezpieczeństwa” który ma być na 6000 słów. Nie wiem jak się zabrać do tego i na czym się opierać. Proszę o jakaś podpowiedź

    • Dzień dobry. Może Pani zacząć rozmaicie, np. od stwierdzenia, że bezpieczeństwo jest poważnym problemem we współczesnych czasach, wskazania o jakie bezpieczeństwo chodzi, przedstawienia swojego zdania na temat tego, czy lepiej było zagwarantowane w PRL czy obecnie. Następnie trzeba wskazać jak to wyglądało w obu okresach. Najlepiej opierać się na literaturze, może Pani przeszukać katalogi BN http://katalogi.bn.org.pl. Pewnie była też podana literatura do tego przedmiotu – proszę sprawdzić bibliografię.

  4. Dobry wieczór,
    piszę z zapytaniem, jak można podjąć się napisania tego typu eseju: “Baśń upraszcza wszystkie sytuacje – pisał Bruno Bettelheim. – Wszystkie postacie zostają w niej zarysowane z wielką wyrazistością. Podobnie dzieje się w filmach fabularnych, tyle, że są one nieco bardziej niejednoznaczne, ponieważ ich przekaz jest kierowany do dorosłych.
    Napisz esej, w którym dokonasz analizy filmów „Wspaniały Joe” (reż. Stephen Metcalfe) oraz „Przyjaciel gangstera” (reż. Bernard Sietz), traktując je, jakby były baśniami „wywodzącymi się z folkloru”. Proszę określić, który film bardziej przypomina baśń „Kot w butach” a który „Kopciuszka” i dlaczego. Które wątki i postaci pełnią podobne funkcje (role), co bohaterowie wspomnianych baśni.”

    Proszę o pomoc
    z góry dziękuję!
    Pozdrawiam

  5. Witam, nie ukrywam dawno dawno x lata temu nie pisałam eseju. Nie mam pojęcia jak rozpocząć. Może i łatwy temat, ale jak go w rzeczywistości ujawnić. Jakimi przykładami. temat brzmi ” Podstaw organizacji i zarządzania – wybrana szkoła zarządzania ” Prosze o wskazów, pomoc !!

  6. Witam, nigdy nie pisałam eseju, a temat jaki mam do prostych raczej nie należy zważywszy że esej to nasza subiektywna opinia… ale jaka może być opinia do tematu : “Wyłączenie organu podatkowego i wyłączenie pracownika organu podatkowego”. studiuję na kierunku finanse stąd ten temat. lecz jak mam to napisać skoro to jest prawo, ściśle określone w ustawie Ordynacja Podatkowa. mam też inne źródła np gazeta prawna… ale mimo wszystko nie mam pojęcia jak to zacząć, od czego zacząć… jak napisać dobry esej pod względem technicznym. bo merytorycznie jestem przyzwoicie przygotowana. bardzo proszę o pomoc, o udzielenie choć najmniejszej wskazówki co o tego tematu

    • Dzień dobry,
      ponieważ przygotowuje Pani esej akademicki, proszę zajrzeć tutaj: https://www.jaknapisac.com/esej-naukowy-jak-napisac-esej-naukowy-akademicki/ Esej naukowy nie jest tak luźny w formie jak szkolny, nie należy zapominać o przypisach.

      Na podstawie samego tematu widać, że należy omówić wyłączenie organu podatkowego i wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz rozróżnienie pomiędzy nimi (na czym ono polega). Ciekawym rozwiązaniem mogłoby być wzbogacenie tego o jakieś przykłady (np. http://www.rp.pl/artykul/1094868-Kiedy-trzeba-wylaczyc-urzednika-lub-organ-z-prowadzenia-sprawy.html), wskazanie dlaczego to w ogóle wprowadzono (uczciwość, bezstronność itp.) i czy to się udaje w praktyce, można omówić społeczne konsekwencje takich przepisów, trudności w stosowaniu, ewentualne naruszenia, rozbieżne stanowiska autorytetów w dziedzinie, którzy wskazują na jakiś problem ze stosowaniem takiego rozwiązania (wyobrażam sobie, że powstały opracowania jak to udoskonalić/zmienić). Gdy zacznie Pani czytać na ten temat, na pewno pojawi się więcej pomysłów.

    • Można to zrobić różnie:) Mogłaby Pani zacząć od ogólnego przedstawienia tła historycznego i jakiegoś mocnego elementu, np. przedstawienia konsekwencji (ilu zabitych, początek autorytarnych rządów). Jeśli nauczyciel/prowadzący pozwolił, można przedstawić swoją opinię – czy był antydemokratyczny, czy miał charakter naprawczy itp. albo trochę kontrowersyjnie – czy zamach na demokrację może być czymś usprawiedliwionym?

  7. Witam,
    muszę napisać esej na temat: Strategic Defence Initiative (Inicjatywa Obrony Strategicznej). Opisać historię oraz stan obecny. Muszę także odnieść się do prac prof. Brzezińskiego na temat geopolityki oraz koncepcji geopolityki.
    Nie do końca wiem jak się za to zabrać… Prosiłabym o jakąkolwiek, najmniejszą wskazówkę.

    Pozdrawiam

  8. Napisze ktos esej na temat “Czy współczesny nauczyciel może być wzorem, autorytetem dla swoich uczniów?”
    proszę
    pilna sprawa
    !!

  9. mam do napisania esej nt. “ironia, hejt, mowa nienawiści- co można, a czego nie wolno tolerować w mediach.” czy mogę się skupić tylko na internecie i hejterstwie internetowym? czy napisać także o telewizji i np nawiązać do kodeksu dziennikarskiego, wypowiedzi polityków nie zawsze przychylnych i zgodnych z moralnością? pozdrawiam.

  10. witam.muszę i powiedzmy ,że mam w dużej części zarys eseju z socjologii na temat przemocy w rodzinie.opisałam całą historię zajścia incydentu(pobicie żony na wskutek zażycia alkoholu niewiadomego pochodzenia)był to jedyny taki incydent w zyciu małżonków.poddali się terapii małżenskiej,byli rok w separacji,po czym wrócili do siebie.Terapia mężą wyjasniła,że alkoholizm jego ojca mógł mieć wpływ na ,,wybuch chowanych emocji,,
    Mój problem polega na tym ,że mam przywołać teorię socjalizacji i role społeczne i nie wiem jak do tego podejść.czy mam je opisać z definicji i następnie dokonać interpretacji na podstawie koncepcji socjologicznych?

  11. Witam. Jak zacząć esej na temat ” społeczeństwo
    Modernistyczne a społeczeństwo postmodernistyczne. Czy bunt mas po raz drugi ??? Od czego zacząć pomóżcie;(

  12. Witam, potrzebuję pomocy w napisaniu eseju na temat Warunki biometeorologiczne Polski. Nigdy nie pisałam eseju, a jestem okropna w pisaniu jakichkolwiek prac, bo nigdy nie wiem od czego zacząć i męczę się z wymyśleniem czegoś rozsądnego i formalnego przez parę dni, a i mam problem z argumentacją zdań.
    Tym bardziej teraz gdy temat jest trochę poboczny na moim kierunku (turystyka i rekreacja). Każda wskazówka, podpowiedź będzie pomocna!

    • Witam, najprościej jest napisać esej po zapoznaniu się z literaturą na dany temat. Następnie na jej podstawie opisuje się problem, pamiętając o przypisach

  13. Dzień dobry, czy mogłabym dostać jakieś wskazówki odnośnie tematu:
    “Uczenie się jest głównie kwestią osobistej dyscypliny uczniów i studentów; same szkoły i uczelnie nie są w stanie ich zmotywować.

    Napisz odpowiedź, w której przedstawisz w jakim stopniu zgadzasz się lub nie z powyższym stwierdzeniem i wyjaśnij swoje stanowisko. Uzasadniając swoje argumenty rozważ zarówno sytuacje, kiedy powyższe stwierdzenie się potwierdza lub wręcz przeciwnie i wyjaśnij jak te różne punkty widzenia wpływają na twój punkt widzenia.”

    • Dzień dobry,
      każdy esej to sprawa indywidualna. Myślę, że w przypadku takiego tematu warto byłoby się odwołać do dużej roli samodyscypliny w nauczaniu oraz motywacji wewnętrznej (przydatne mogą być teorie motywacji).

  14. Dzień dobry, potrzebuję pomocy w napisaniu eseju z religii na temat ” Święci – orędownicy, który jest dla mnie ważny i dlaczego”. Nie mam pomysłu w jakim kierunku powinna zmierzać moja wypowiedź oraz jak ją rozpocząć i zakończyć.

  15. Nie wiem jak napisać esej na temat Krzepnięcie krwi i fibrynoliza to esej z biochemii , jestem studentką akademi medycznej, pomocy.

  16. Muszę napisać esej na 5 stron co mnie przeraża na temat jakie są najważniejsze dylematy etyczne w zawodzie wychowawca więzienny

Skomentuj JN Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj