Śmierć bliskiej osoby to często trudne i bolesne wydarzenie. Niekiedy zdarza się, że zmarły pozostawia po sobie nie tylko wspomnienia, ale również długi. Często dziedziczą je najbliżsi, którzy nawet nie zdają sobie sprawy z ich istnienia. Aby ustrzec się przed koniecznością spłaty zobowiązań finansowych członka rodziny, należy odrzucić spadek.
Odrzucenie spadku
Osoba, która odziedziczyła spadek, ma 6 miesięcy na decyzję o jego przyjęciu lub odrzuceniu. W tym celu powinna złożyć odpowiednie oświadczenie przed sądem lub u notariusza. Zgodnie z art. 1020 Kodeksu cywilnego „Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku”.
Co ważne, odrzucić spadek można wyłącznie po śmierci spadkodawcy. Wcześniejsze złożenie oświadczenia nie jest brane pod uwagę i nie ma skutków prawnych.
Odrzucenie spadku przez osobę niepełnoletnią
W przypadku gdy spadkobiercą jest osoba niepełnoletnia, w jej imieniu spadek odrzucają rodzice. Aby odrzucić spadek, należy złożyć wniosek do wydziału sądu rodzinnego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Po uzyskaniu zgody sądu na odrzucenie spadku należy złożyć odpowiednie oświadczenie przed notariuszem.
Kto dziedziczy spadek?
Zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.
Oznacza to, że najpierw dziedziczą najbliżsi zmarłego, czyli małżonek oraz dzieci. Jeśli odrzucą spadek, to dziedziczenie przypada innym osobom. Zgodnie z art. 932 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.
§ 2. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku
§ 3. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych
§ 4. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych”.
W przypadku odrzucenia spadku przez wymienione wyżej osoby dziedziczenie może przypadać także pozostałym zstępnym. Przykładowo, jeśli kuzyn pozostawił po sobie długi, a jego najbliżsi krewni odrzucili spadek, to odziedziczyć je może jego ciotka czy też jej dzieci. Ciąg dziedziczenia trwa do ostatniej osoby, która mogłaby przyjąć spadek.
Przeczytaj też: Czy kuzyn odpowiada za długi kuzyna?
Kto odziedziczy spadek, jeśli nie ma spadkobierców?
Jeśli wszyscy możliwi spadkobiercy nie żyją lub zrzekli się spadku, to dziedziczenie przejmuje gmina lub Skarb Państwa. Wynika to z art. 935 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „W braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu”.
Artykuł powstał we współpracy z serwisem Spadek.info
Komentarze
