„Zemsta” Aleksandra Fredry jest jedną z najbardziej rozpoznawanych komedii polskiej dramaturgii. Od wielu pokoleń bawi i zachęca swoich czytelników do refleksji nad istotą konfliktu, sporu i ludzkich charakterów. To dzieło, w którym bez problemu znajdziemy przykłady komizmu słowa, sytuacji oraz postaci. I ten ostatni rodzaj komizmu przykuwa uwagę czytelnika najbardziej, za sprawą barwnych bohaterów stworzonych przez autora.

Bez wątpienia jedną z barwniejszych postaci w „Zemście” jest Cześnik – Maciej Raptusiewicz. W przeszłości brał udział w sejmikach, a nawet zdarzało mu się pojedynkować z każdym, kto miał zdanie inne niż on sam. To mężczyzna już niemłody, ale nie uważający się za starego. Jest jednak już w wieku, w którym to dokuczają mu różne choroby takie jak: podagra, kurcze żołądka czy reumatyzm. Nosi się zgodnie z sarmacką modą – kontusz z szerokim pasem i szabla to typowe elementy ubioru Sarmaty.

Cześnika poznajemy jako głównego oponenta w sporze z Rejentem. Bohaterowie kłócą się o mur graniczny. Strony konfliktu zestawił Fredro na zasadzie kontrastu, co niewątpliwie ubarwia główny wątek. Jednak nie podstawowy temat komedii jest przedmiotem opisu, zatem przejdę do charakterystyki postaci. Warto tutaj wspomnieć, że Maciej Raptusiewicz to przede wszystkim stryj młodziutkiej Klary. Wraz z nią mieszka na zamku, który nie jest jego własnością. Cześnik to kawaler, który po cichu podkochuje się w Podstolinie, a raczej w jej majątku, bo pragnie ożenku tylko po to, by polepszyć swoją nieciekawą sytuację finansową.

A jaki typ osobowości prezentuje Cześnik? Nazwisko Raptusiewicz nie jest przypadkowe i właściwie dobrze określa charakter bohatera. Maciej to człowiek niecierpliwy i wybuchowy, czym wzbudza przerażenie innych. Stryj Klary jest typem nerwusa, o którym powiemy „w gorące wodzie kąpany”. Często działa pod wpływem emocji. Najpierw działa, potem myśli. Dzięki temu wydarzenia w komedii nabierają tempa i niezwykłych zwrotów akcji. W konflikcie z Rejentem oliwy do ognia sporu o mur dolewają też inne cechy tej postaci literackiej m.in.: nieustępliwość, porywczość i pieniactwo. Rejent mówi o nim: „Cześnik burda – ja spokojny”. Czy jest łatwo być w sporze z takim temperamentem? Oczywiście, że nie. Gdyby jednak przyjrzeć się temu bohaterowi bliżej, dostrzec możemy też ujmującą nieśmiałość Cześnika, która ujawnia się w relacjach z kobietami. Z zalet należy także wymienić, iż jest to człowiek uczciwy, ponieważ postanawia zapłacić odprawionym murarzom. Warto dodać, że Maciej Raptusiewicz potrafi być gościnny nawet wobec osób, których nie lubi. Jak na szlachcica przystało – jest wierny obyczajom szlacheckim. To postać literacka wyróżniająca się szczerością, autentycznością. Jego charakter i małżeńskie plany na przyszłość utrudniają Klarze osiągnięcie szczęścia w miłości. Jej ukochany Wacław zauważa: „Lecz cóż temu Klara winna / że czasami stryj szalony?”. Wszyscy doskonale znają „gorący” temperament bohatera. Młodzi zatem walczą o swoją miłość z przeciwnościami nie losu, lecz charakterów Rejenta i Cześnika.

Aleksander Fredro stworzył postać Cześnika na potrzeby komizmu. Przecież charakterystyczne, dobrze kojarzone z opisywanym bohaterem „mocium panie” wzbudza w nas śmiech wiele razy, nie tylko w scenie dyktowania Dyndalskiemu listu. Maciej Raptusiewicz to typowy przedstawiciel ówczesnej szlachty, który pozwala nam na fantastyczną podróż w przeszłość.

Powieść Aleksandra Kamińskiego pt. „Kamienie na szaniec” opowiada o pięknej i prawdziwej przyjaźni trzech młodych mężczyzn: Alka, Rudego i Zośki. Poniżej przedstawię charakterystykę dwóch z nich. Bohaterowie żyli w czasach II wojny światowej. Ich młodzieńcze marzenia i plany nie miały szansy na zrealizowanie. Na co dzień widzieli śmierć, ból, cierpienie i nieustannie doświadczali zła. Mogli biernie poddać się wrogowi, ale woleli godnie walczyć z okupantem, aby tym samym pokazać swój bunt, a także sprzeciw wobec wojennych działań.

Alek to Aleksy Dawidowski – podharcmistrz, członek podziemnej organizacji „Wawer”. Był to wysoki i szczupły chłopak, z charakterystyczną płową czupryną oraz niebieskimi oczami. Ten młody człowiek zawsze się uśmiechał, charakterystycznie żywo gestykulował. Aleksy miał pogodne usposobienie. Odznaczał się niesamowitą energią życiową. To mężczyzna uczuciowy a także wrażliwy. Posiadał niezwykle cenną cechę, jaką była umiejętność panowania nad sobą. Jak na mężczyznę przystało, był sprawny fizycznie. Tak jak wielu ludzi żyjących w czasach wojny, wykazywał skłonności do ryzyka, co udowadniał w wielu akcjach sabotażowych podejmowanych wraz z przyjaciółmi. Czasem nawet jego odwaga graniczyła z brawurą, ale uważano go za miłośnika przygód, więc nikogo to specjalnie nie dziwiło. Alek to poszukiwacz niecodzienności, unikał banalności w życiu. Warto dodać, że uwielbiał kino. Charakteryzowało go zacięcie przywódcze. Szanował u innych szczerość i sam też taki był. Wśród jego cech należy wymienić jeszcze spontaniczność, bezpośredniość, niesamowitą życzliwość. Często objawiał skłonność do autorefleksji. Przyjaciele wiedzieli, że to człowiek ambitny i zaradny. To ostatnie łączył z pracowitością. W dodatku był wytrwały w postanowieniu, a wobec innych uczynny.

Drugim bohaterem, któremu chciałabym się bliżej przyjrzeć, jest Zośka. Tadeusz Zawadzki, bo tak się nazywał, był harcmistrzem, komendantem rejonu Mokotów Górny podziemnej organizacji „Wawer”. Jego pseudonim wziął się z tego, że mężczyzna ten cechował się delikatną cerą, regularnymi rysami twarzy, a jego ręce miały długie, subtelne palce – typowe cechy dla kobiecej urody. W książce przeczytamy, że miał „jasnoniebieskie spojrzenie” i „złociste włosy”, a w dodatku „uśmiech zupełnie dziewczęcy”. Trzeba o nim powiedzieć, że był wybitnie inteligentny, miał wszechstronne zainteresowania. Tak jak koledzy, był sprawny fizycznie. Postrzegano go jako urodzonego organizatora, dlatego często przyjmował rolę przywódcy – przewodnika. Z drugiej strony Zośka postrzegany był jako zamknięty w sobie samotnik. Mężczyzna uczuciowy, wrażliwy, niczym bohater romantyczny. Wykazywał przywiązanie do rodziny. Wiele wydarzeń przedstawianych w powieści ukazało go jako człowieka spokojnego wewnętrznie, odznaczającego się łagodnością. Do tych cech należy dodać wyrozumiałość i odpowiedzialność. Jak na swój wiek był zatem niezwykle dojrzały. Podobnie jak Alek, charakteryzował się ambicją i zaradnością. Pewnie dlatego tak zacięcie walczyli z okupantem, niejednokrotnie działając Niemcom na nerwy. Zośka nie należał do ludzi leniwych, wręcz przeciwnie – mógłby stanowić wzór pracowitości. W czasach wojny przydatną cechą jest zdolność przywidywania i taką właśnie zdolność Zośka posiadał. Idealny bohater na trudne czasy, bo tak jak jego przyjaciele – Rudy i Alek – odznaczał się niebywałą odwagą.

Powyżej przedstawione postacie literackie stanowią wzór godny naśladowania dla współczesnych ludzi, zwłaszcza młodych. Alek i Zośka wykazują cechy, których dzisiaj ludziom brakuje albo nie zostają one docenione. A szkoda. Przyznać trzeba, że Alek, Zośka i Rudy to sprawdzeni przyjaciele i odważni bohaterowie na trudne czasy.